Evet tarih, tekerrürlerle doludur. Ancak bu tekerrürler ayniyet içinde degil, misliyet (birbi-rine benzerlik) içinde cereyan eder. Aksi olsaydi ani hadiselerden ders alinir ve dolayisiyla da ayni yanlshklara girilmemis olurdu. Halbuki tarihi te-kerrürlerden ders degil ibret alinir.
Tarihi tekerrürler içinde nice defalar görülmüstur ki, Cenab-1 Hakk'in insanlar siktigi, sikistirdigi, presledigi dönemler, cok defa insanhik için yeni ufuklara açilmanin mebdei olmustur. Essen bu durum fert planinda da boyledir cemiyet planinda da. Yani ferdì sikintilarin doruk noktaya ulasmasi, bir bakima kurtulus annin cok yaklastigini gös-terdigi gibi, içtimai sikitilarin azginlasmasi da her zaman toplumu bilemis ve onu yeni ufuklara yönlendirmistir. Bunlar düsünürken hemen hatt-rimiza imam Sühreverdi'nin, geceye hitaben soyle-digi su sözleri gelmektedir: "Karar karara bildigin kadar. Cünkü kararmanin son noktasi aydmliga çikmanin baslangicidir!"
